Het CIZ beoordeelt of mensen recht hebben op zorg vanuit de Wet langdurige zorg. Het CIZ doet dit in het besef dat de regels voor iedereen gelijk zijn, maar dat mensen wel van elkaar verschillen. Om die reden onderzoeken medewerkers van het CIZ persoonlijk de individuele zorgbehoefte van een aanvrager van langdurige zorg. Het onderzoek is onafhankelijk en vindt plaats met objectieve criteria, zodat de beoordeling overal in het land hetzelfde is. Deze criteria zijn gebaseerd op richtlijnen van het ministerie van VWS.
Het CIZ bestaat sinds 2005. De organisatie heeft ruim 1100 medewerkers en vestigingen in Amsterdam, Utrecht (hoofdkantoor), Nijmegen, Rotterdam en Zwolle.